ยุทธการที่โมกาดิชู หรือที่รู้จักกันในชื่อ "แบล็กฮอว์กดาวน์" (Black Hawk Down) เป็นเหตุการณ์ทางการทหารที่เกิดขึ้นในวันที่ 3-4 ตุลาคม ปี 1993 ณ กรุงโมกาดิชู ประเทศโซมาเลีย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจรักษาเสถียรภาพและช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในโซมาเลีย ภายใต้รหัสปฏิบัติการ "Gothic Serpent"

.

- สาเหตุและความเป็นมา -

.

โซมาเลียกำลังเผชิญกับภาวะสงครามกลางเมืองและความอดอยากรุนแรง หลังจากการล้มล้างรัฐบาลของประธานาธิบดี โมฮัมเหม็ด ไซอัด บาร์รี ในปี 1991 ซึ่งทำให้ประเทศไร้รัฐบาลกลางและเกิดการแบ่งแยกอำนาจโดยกลุ่มขุนศึกต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มของพลเอก โมฮัมเหม็ด ฟาร์ราห์ ไอดิด (Mohamed Farrah Aidid) และฝ่ายตรงข้ามของเขา ความขัดแย้งนี้ส่งผลให้มีการขัดขวางการแจกจ่ายอาหารและสิ่งของบรรเทาทุกข์ ทำให้ประชาชนจำนวนมากต้องเสียชีวิตจากความอดอยาก

.

สหประชาชาติ (UN) ได้เข้ามาแทรกแซงโดยเริ่มปฏิบัติการด้านมนุษยธรรมเพื่อส่งมอบอาหารและยารักษาโรค แต่กลุ่มขุนศึกโดยเฉพาะกลุ่มของพลเอกไอดิดได้เข้าโจมตีและปล้นสะดมขบวนรถบรรเทาทุกข์ ทำให้สหรัฐอเมริกาตัดสินใจส่งกองกำลังพิเศษเข้าร่วมภารกิจในโซมาเลีย โดยมีเป้าหมายหลักคือการจับกุมตัวพลเอกไอดิด เพื่อยุติการขัดขวางภารกิจด้านมนุษยธรรม

.

ปฏิบัติการ Gothic Serpent เริ่มต้นขึ้นในเดือนสิงหาคม ปี 1993 โดยมีกองกำลังเฉพาะกิจเรนเจอร์ (Task Force Ranger) ซึ่งประกอบด้วยหน่วยรบพิเศษชั้นนำของสหรัฐฯ ได้แก่ หน่วยเดลตาฟอร์ซ (Delta Force), กรมทหารราบที่ 75 (75th Ranger Regiment), กองบินพิเศษที่ 160 (160th Special Operations Aviation Regiment) และทีมปฏิบัติการพิเศษทางทะเล (SEALs Team 6) นำโดยพลตรี วิลเลียม เอฟ. แกริสัน (Major General William F. Garrison)

.

ภารกิจในวันที่ 3 ตุลาคม ปี 1993 คือการเข้าจู่โจมและจับกุมตัว โมฮัมเหม็ด ฮาซาน อวาล (Mohamed Hassan Awale) และ โอมาร์ ซาลาด (Omar Salad) สองผู้ช่วยคนสำคัญของพลเอกไอดิด ที่กำลังประชุมอยู่ในอาคารแห่งหนึ่งใจกลางกรุงโมกาดิชู

.

- เหตุการณ์ Black Hawk Down -

.

ภารกิจเริ่มต้นด้วยความราบรื่น หน่วยจู่โจมสามารถเข้าจับกุมเป้าหมายได้สำเร็จ แต่สถานการณ์พลิกผันอย่างรวดเร็ว เมื่อเฮลิคอปเตอร์แบล็กฮอว์กสองลำถูกยิงด้วยจรวด RPG-7 จนร่วงลงกลางเมือง

.

> เฮลิคอปเตอร์ "Super 61" ถูกยิงตกเป็นลำแรก นักบินและลูกเรือเสียชีวิตทันที มีทหารรอดชีวิตบางส่วนที่ต้องต่อสู้กับกองกำลังโซมาเลียที่เข้ามาล้อมอย่างหนัก

.

> เฮลิคอปเตอร์ "Super 64" ถูกยิงตกเป็นลำที่สอง นักบิน ไมเคิล ดูแรนต์ (Michael Durant) เป็นผู้รอดชีวิตเพียงคนเดียว และถูกจับเป็นเชลย แต่ก่อนที่เขาจะถูกจับ ทหารพลแม่นปืนสองนายคือ จ่าสิบเอก แรนดี ชูการ์ต (Randy Shughart) และ จ่าสิบเอก แกรี กอร์ดอน (Gary Gordon) ได้อาสาโรยตัวจากเฮลิคอปเตอร์ลำอื่นลงไปคุ้มกันเขาจนกระทั่งเสียชีวิตทั้งคู่ โดยทั้งสองได้รับเหรียญกล้าหาญ (Medal of Honor) สูงสุดของสหรัฐฯ จากวีรกรรมครั้งนี้

.

เมื่อเฮลิคอปเตอร์ถูกยิงตกถึงสองลำ ปฏิบัติการที่วางแผนไว้เพียง 30 นาทีก็กลายเป็นการต่อสู้ที่ยืดเยื้อข้ามคืน ทหารหน่วยจู่โจมที่ยังคงอยู่ในพื้นที่ต้องเผชิญหน้ากับกองกำลังโซมาเลียจำนวนมหาศาลที่ระดมกำลังมาโจมตี พวกเขาถูกตรึงอยู่ในพื้นที่โดยไร้การสนับสนุนจากยานเกราะ เนื่องจากกองกำลังสหรัฐฯ ได้ประเมินสถานการณ์ต่ำไปและไม่ได้นำรถถังหรือยานเกราะหนักเข้ามาด้วย

.

ตลอดทั้งคืน ทหารสหรัฐฯ และพันธมิตรมาเลเซียและปากีสถาน ซึ่งเข้ามาช่วยสนับสนุน ได้ร่วมกันต่อสู้อย่างดุเดือดเพื่อรักษาชีวิตและกอบกู้ร่างของผู้เสียชีวิต จนกระทั่งเช้าวันที่ 4 ตุลาคม จึงมีการจัดตั้งขบวนรถยานเกราะขนาดใหญ่เพื่อเข้าไปรับกำลังพลที่ติดอยู่ในเมืองและนำทุกคนกลับมายังฐานที่มั่นได้ในที่สุด

.

ยุทธการที่โมกาดิชูเป็นความสูญเสียครั้งใหญ่ของกองทัพสหรัฐฯ นับตั้งแต่สงครามเวียดนาม

.

ฝ่ายสหรัฐฯ : เสียชีวิต 18 นาย (ภายหลังเพิ่มเป็น 19 นายจากอาการบาดเจ็บ) และบาดเจ็บกว่า 73 นาย เฮลิคอปเตอร์แบล็กฮอว์กถูกยิงตก 2 ลำ และได้รับความเสียหายอย่างหนักอีกหลายลำ

.

ฝ่ายโซมาเลีย: ตัวเลขความสูญเสียไม่แน่นอน แต่คาดว่ามีผู้เสียชีวิตสูงถึง 1,000-1,500 คน และบาดเจ็บอีกหลายพันคน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นทหารติดอาวุธและพลเรือนที่เข้าร่วมการต่อสู้

.

รัฐบาลสหรัฐฯ ภายใต้ประธานาธิบดี บิล คลินตัน ตัดสินใจถอนกำลังทหารทั้งหมดออกจากโซมาเลียภายในปี 1994

.

ความล้มเหลวของภารกิจครั้งนี้สร้างความตกตะลึงให้กับสาธารณชนชาวอเมริกันและทั่วโลก เนื่องจากภาพความรุนแรงของซากศพทหารสหรัฐฯ ที่ถูกลากไปตามถนนในกรุงโมกาดิชูได้ถูกเผยแพร่ไปทั่วโลก

.

เหตุการณ์แบล็ค ฮอว์ค ดาวน์ (Black Hawk Down) กลายเป็นกรณีศึกษาที่สำคัญในกองทัพสหรัฐฯ เกี่ยวกับการวางแผนภารกิจ, การประเมินสถานการณ์, และความจำเป็นในการมีกำลังสนับสนุนที่เพียงพอ

.

แม้ว่าจะเป็นปฏิบัติการที่ล้มเหลว แต่ยุทธการที่โมกาดิชูได้แสดงให้เห็นถึงความกล้าหาญและความเป็นพี่น้องของทหารที่ต่อสู้เพื่อปกป้องชีวิตกันและกัน ซึ่งต่อมาได้ถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์เรื่อง "Black Hawk Down" ที่กำกับโดย ริดลีย์ สก็อตต์ ในปี 2001 ซึ่งได้รับความนิยมและรางวัลมากมาย

.

หมายเหตุ : ภาพที่เพจนำเสนอเป็นภาพจากเหตุการณ์จริง

.

เรียบเรียง/แปลโดย : Army Military Force